Uitstelgedrag en medisch leiderschap….

Column Medisch Leiderschap

Uitstelgedrag: wie kent dat niet..?! Eindeloze ‘to do lijstjes’ en helaas regelmatig, dat wat je echt heel belangrijk vindt niet doen of helemaal op het nippertje. Hoe kun je ervoor zorgen, dat je dat wél doet? En dan niet alleen 2 minuten voor de deadline? Over dit fenomeen ‘procrastinatie’ is veel geschreven. Kennelijk is het een veel voorkomend fenomeen. Dus hoe gaan we ervoor zorgen, dat we die dingen die we echt belangrijk vinden ook daadwerkelijk gaan doen en niet uitstellen?

Onze definitie van Medisch Leiderschap is: als arts, vanuit verlangen voor de zorg, bewust kiezen om je hele persoon in te zetten en verantwoordeljkheid te nemen voor jezelf, de kwaliteit van zorg, de organisatie en de maatschappij. Dat betekent dus ook, dat je bewust kiest waar je je aandacht en tijd aan besteedt. En dan is het zinvol om uitstelgedrag te kaderen.

Piers Steel is een hoogleraar psychologie die de resultaten van veel onderzoeken naar dit fenomeen bij elkaar heeft gevoegd in het boekje “Uitstelgedrag”. Uit onderzoek blijkt dat sommige mensen meer aanleg hebben tot uitstelgedrag dan anderen. Hij komt uit op een formule, die onze motivatie om dingen te doen tot een sommetje kan maken. Altijd leuk om wat logica te brengen in een toch zeker ook gedeeltelijk irrationeel gebeuren.

Als je nu merkt, dat er iets is, wat je wel belangrijk vindt, maar niet doet, kijk dan eens naar deze formule. Waar zou je iets kunnen beinvloeden, zodat de uitkomst van de formule meer kans geeft op het daadwerkelijk uitvoeren van de taak/het projekt dat je wilt doen? Hoe kun je je natuurlijke neiging om uit te stellen in goede banen leiden? Hoe kan je jezelf het beste helpen?

• Verwachting: De waarschijnlijkheid of kans van een beloning door deze activiteit. Hoe groter de kans is dat we de beloning ook echt ontvangen voor deze actie, hoe liever we de actie willen ondernemen.
• Waarde: Hoeveel levert deze actie je op? Hoe belangrijk is het voor je? Hoe groter de opbrengst van een actie, des te sneller zal het onze aandacht trekken.
• Impulsiviteit: Hoe impulsiever je bent, des te gevoeliger zal je zijn voor uitstel. Impulsiviteit vermenigvuldigt de effecten van Uitstel en daarom hebben impulsieve mensen het gevoel dat de effeten van de minder acuut zijn – in elk geval in het begin.
• Uitstel: De korte termijn kosten van uitstel lijken in het moment vaak zwaarder te wegen dan kosten in de toekomst. Als de deadline voor een taak steeds verder de toekomst in wordt geduwd, neemt Uitstel toe en neemt onze motivatie om aan deze taak te beginnen af.

Deze vergelijking verklaart een van de meest schadelijke ascpecten van uitstelgedrag: de kloof tussen voornemens en handelingen. “Je wilt het morgen niet af laten weten, maar je ontdekt steevast dat je verslapt zodra het morgen is…”

En om even wat luchtigheid te brengen in het onderwerp ‘procrastinatie‘ hier een oplossing die ook zou kunnen werken. Het is een ouder filmpje wat een parodie geeft op het onderwerp coaching. De bottomline is: “Stop it!” Die eens proberen als je weer uitstelgedrag vertoont?

- Moniek de Boer en Angelique van Dam, www.lemniscaap.com, ‘experts in medisch leiderschap’