Voorwoord VNVA nieuwsbrief juni 2025

Heb oog voor elkaar

Het lijkt zo’n ontzettende open deur; heb oog voor elkaar.

Maar in de waan van de dag, de spreekuren, OK programma’s, vergaderingen, combineren van werk en privé, het onderhouden van sociale contact, mantelzorgtaken en leuke sporten of hobbies… (even ademhalen) lukt dit niet altijd. Lukt mij dit niet altijd.

Tijdens de derde conferentie Nationaal Actieprogramma (NAP) afgelopen donderdag vormden deze 4 woorden bij herhaling de sleutel en wil ik ze graag op een tegeltje. Een week na de presentatie van het Zorgmanifest door Marriëtte Hamer, regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGOG) en seksueel geweld, mocht ik vooral luisteren. De aanloop van het Zorgmanifest heeft ruim een jaar geduurd en om tot dit document te komen was ik onderdeel van de coalitie van welwillenden, die met collega’s van Hamer vele gesprekken voerden met bestuurders in de zorg. Voor meer informatie over die uitkomst zie mijn bijdrage verderop.

Conferenties zijn voor mij vooral inspirerend als er naast belangrijke data ook een beroep wordt gedaan op medemenselijkheid en kracht die er in ons schuilt. In onze human skills. Vaardigheden die ik kan leren, of moet afstoffen. Donderdag hoorden wij ervaringsdeskundigen die met verve lieten zien hoeveel kracht er in kwetsbaarheid zit en je durven uitspreken. Hier is lef voor nodig, je kop boven het maaiveld uitsteken en het risico nemen om in een sociaal isolement terecht te komen. Soms lijkt het makkelijker om in een omgeving te blijven die helemaal niet goed voor je is, misschien zelfs toxisch. Maar alleen komen te staan is nog veel erger. Hier hebben we onvoldoende oren en oog voor. Dit is niet alleen een gemiste kans om als team of bedrijf te reflecteren op eigen handelen om van daaruit te groeien. Erger is nog wel dat er onbewust of bewust ook gekozen wordt of niets wordt gedaan aan water dat steeds troebeler wordt. Oftewel de cultuur waarin het bespreken van problemen steeds minder veilig is. Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard.

In een tijd waarin vertrouwen steeds verder lijkt af te brokkelen door alle nieuwsberichten, hebben wij als zorgprofessionals en medemens een belangrijke taak. De beste zorg leveren voor iedere patiënt tegenover ons, voor elkaar en voor onszelf. Hierin liggen een boel kansen verscholen om inclusief leiderschap met goede human skills te tonen en om naar elkaar om te blijven kijken met compassie en empathie. Ook om van elkaar te blijven leren, daar heb je geen consultancy bureautje voor nodig. Aanstaande vrijdag ga ik naar het live interview met Yacinda Ardern, die het boek ‘A different kind of power’ schreef. Een inspirerend leider die oog had voor minderheden en leiderschap op een andere manier inkleurde dan voorgangers. Ook bij haar schuilt er een boel kracht in kwetsbaarheden die zij deelt. Ik hoop dat er mensen waren die ook oog hebben voor haar als het tegenzat.

Geneviève Koolhaas-Martis,
Voorzitter VNVA