Menu
Vereniging Trainingen Media VNVA events

Renée Weersma

Medisch Leiderschap: een hype of een gedragsverandering?

In de afgelopen jaren lees je in elk medisch blad iets over Medisch Leiderschap en worden er cursussen aangeboden. Een begrip dat in Engeland en Canada al langer bestaat en waarbij al veel eerder een competentie profiel ontwikkeld is. Medisch Leiderschap is geen eenduidig begrip. Voor de een komt het neer op klinisch leiderschap, voor de ander duidt het op besturen van zorgorganisaties en weer een ander heeft het over persoonlijk leiderschap. In 2007 begon het voor mij, samen met Sietse Wieringa en Erik Teunissen (Generation Next). Wij hadden de indruk dat de gezondheidszorg sterk in beweging was. In de huisartsopleiding werd hier weinig tijd en aandacht aan besteed, waardoor wij ons afvroegen of wij wel genoeg op ons werk waren voorbereid.

Eerst gingen wij in gesprek met collega’s en beroepsverenigingen, die hier precies hetzelfde over dachten. In 2012 stonden wij aan de basis van een nieuw netwerk, wat het Platform Medisch Leiderschap heet. Na ruim een jaar gediscussieerd te hebben over het begrip, besloten wij samen met de Universiteit Twente (Wouter Keijser) een onderzoek te starten, waaruit in 2015 het Raamwerk Medisch Leiderschap 1.0 ontstond. Het Raamwerk probeert tot een consensus te komen over de definitie en daarmee tot uitgangspunten voor het ontwikkelen en tonen van Medisch Leiderschap. De eerste definitie van Medisch Leiderschap in Nederland wordt beschreven als een ‘verandering in de gezondheidszorg mogelijk maken middels jezelf, anderen en de maatschappij’. Daarbij is het raamwerk opgesteld met twaalf gewenste activiteiten of vaardigheden, waaronder organiseren, ondernemen en innoveren, verantwoordelijkheid nemen en het coachen en aansturen van individuen.

Met de steun van KNMG, SBOH en later VVAA is het ons gelukt om Medisch Leiderschap een begrip te laten zijn in Nederland, waarbij vrijwel in elke uithoek van de medische bedrijfstak over het begrip gesproken wordt. Vijf jaar na de oprichting van het platform is er veel gebeurd. Veel mensen hebben het belang van Medisch Leiderschap ingezien en in de meeste medisch-specialistische, sociaal-geneeskundige en huisartsenopleidingen is het onderwerp in de opleidingsplannen meegenomen. Daarnaast hebben congres- en symposiumorganisatoren zich met veel energie op het onderwerp gestort. Universiteiten beginnen het in hun cursusaanbod op te nemen. Talloze artsen hebben de afgelopen jaren op een of andere manier met het onderwerp kennisgemaakt.

Medisch leiderschap vraagt wat mij betreft een gedragsverandering bij artsen. Veel artsen voelen zich in hun professionele autonomie bedreigd door een toename van controlesystemen. We dreigen steeds verder verwijderd te raken van de essentie van het vak, namelijk de directe zorg voor de patiënt. De snelheid waarmee de gezondheidszorg verandert, is groter dan ooit. Samenwerking speelt een steeds grotere rol in de medische beroepsuitoefening. Als je merkt dat het niet lekker in de zorg gaat, moet je niet in je spreekkamer blijven zitten, maar probeer de verantwoordelijkheid te nemen als zorgprofessional. Jouw bijdrage te leveren aan de verbetering van de gezondheidszorg: door een rol te spelen in de organisatie van de zorg, door innovatie of door jezelf in te zetten voor patiëntveiligheid. Om in de beroepspraktijk leiderschap te tonen, heb je vaardigheden nodig zoals persoonlijk leiderschap, waaronder voorbeeldgedrag en het bewaken van de work/life-balans een rol speelt, maar ook onderhandelen, conflicthantering en samenwerken. Om zo’n proactieve rol te kunnen spelen, is het nodig dat je het krachtenspel in de zorg goed kent, de domeinen van de bestuurder en manager beter begrijpt door elkaars taal te spreken.

Niet elke arts hoeft geschoold te worden tot opiniemakers of naast hun werk zich te mengen in publieke discussies. Om medisch leiderschap niet van hype in teleurstelling te laten omslaan, zal het nodig zijn keuzes te maken. Van artsen die elke dag lange uren met patiënten werken en ook hun vak moeten bijhouden, kun je niet verwachten dat ze bovendien financieel management en organisatiekunde leren, initiatieven tot samenwerking nemen, opinieartikelen schrijven en daarbij gezond blijven. Gebleken is dat als artsen Medisch Leiderschap tonen, de kosten van de zorg dalen. Dat is ook logisch want de medische professional is de spin in het web van de zorg en kan het beste inschatten hoe er efficiënt kan worden gewerkt. Daarom moeten professionals tijd kunnen vrijmaken en ondersteuning in de gewenste competenties krijgen.

Het Platform Medisch Leiderschap heeft ruim zijn doelstelling bereikt. Wij wilden het zaadje Medisch Leiderschap in het veld zaaien en nu is het aan de beroepsgroep zelf om ermee aan de slag te gaan. Het Platform richt zich de komende tijd op het verbinden van beroepsgroep overstijgende activiteiten. Drie keer per jaar organiseren wij masterclasses, wij ondersteunen de studentenwerkgroep en de Anios in Medisch Leiderschap. Daarnaast richten wij ons op projecten, zoals het mede organiseren van symposia met verschillende beroepsgroepen of andere geïnteresseerden.

Renée Weersma, huisarts
Voorzitter Platform Medisch Leiderschap en bestuurder
Website: www.platformmedischleiderschap.nl

Bron: artikel over Medisch Leiderschap in het skipr magazine 2017 (Peter van Lonkhuyzen)

Renée_Weersma
Sluiten
X Zoek