Medisch Leiderschap begint met zelf mondig te zijn
Door Moniek de Boer & Angelique van Dam
In het Medisch Contact van 14 februari staat een interview met Menno de Bree: Cowboyethiek in een krankzinnige werkomgeving. Hierin staat: ‘de hele discussie over medisch leiderschap noemt De Bree ‘een giller’. Leiderschap begint met zelf mondig te zijn. Maar dat leren studenten niet gaandeweg”.
Met dit deel van zijn betoog zijn wij het zeker met hem eens. De vraag is echter: wat is mondigheid? Is dat de arts die het meest aan het woord is, diegene die altijd het hardst zijn/ haar stem laat horen? Vaak is dat wel het beeld wat we hebben. Als (beginnend) arts kan je redelijk geïmponeerd zijn door de paar collega’s die het altijd met elkaar eens zijn, die het meest aan het woord zijn en eigenlijk als groepje het beleid voor de hele praktijk, vakgroep of medische staf bepalen. Of door de manager die voortvarend de te behalen doelen neerzet.
Met mondigheid bedoelen wij: een stevige stem hebben, waarmee je op een positieve en verbindende manier invloed kan uitoefenen. Wij laten hier zien dat iedereen op eigen manier mondig kan zijn en dus een stevige stem kan laten horen. Die stevige stem komt niet voor iedereen vanzelf; die kan je leren in te zetten op jouw eigen manier. Dat noemen wij Medisch Leiderschap.
Hoe kan je jouw mondigheid vergroten?
Allereerst begint dat met het geloof dat jouw stem ertoe doet en dat je het recht hebt die te laten horen. En dat je weet dat jouw stem bijdraagt aan de wijsheid van de groep en daarmee bijdraagt aan een betere besluitvorming. Juist als je wellicht andere ideeën hebt dan de meerderheid of als je minder ervaring hebt, helpt het om te bedenken dat je daarmee ook een frisse, vernieuwende blik kan hebben of de juiste vragen kunt stellen.
Vervolgens kan je je stevige stem pas duidelijk laten horen, als je zelf goed weet waar je voor staat. Als je dit namelijk weet is het niet nodig hard en veel te praten. Dan kan je rustig en vanuit innerlijk weten je mening verkondigen. Een goede basis hiervoor zijn je waarden; je innerlijke individuele diepe drijfveren, je morele kompas. Als je je waarden kent is het makkelijker een visie te hebben, vanuit jouw verlangen over hoe jij de zorg zou willen vormgeven.
Een derde belangrijke ondergrond om je stevige stem te laten horen is weten waar jouw specifieke kracht zit, waar jij echt goed in bent.
Wanneer je beter weet wat jouw sterktes en jouw waarden zijn krijg je jouw visie duidelijker en dan wordt het makkelijker te gaan staan voor je mening en je verlangen; dus om mondig te zijn.
Visie, waarden en sterktes zijn onderdeel van ons ‘Kompas Medisch Leiderschap’. Hierin staan 9 fundamenten die belangrijk zijn in het bepalen van jouw richting en die samen een solide basis vormen voor jouw stevige stem. Zonder een solide basis wordt mondigheid al snel schreeuwerigheid. Met solide basis wordt mondigheid een stevige stem die een opbouwende, positieve impact heeft. Dat is wat wij Medisch Leiderschap noemen en wat we in al onze nascholingen beogen te ontwikkelen. Menno de Bree heeft wel een punt als hij zegt dat studenten dat niet gaandeweg leren. Als arts ben je vooral bezig met medisch inhoudelijke nascholing en niet met de diepere laag in jezelf die richting kan geven aan jouw Medisch Leiderschap. Wij denken inderdaad dat dat vanaf het begin van de studie aandacht behoeft.