Prinsjesdag. Over vrijheid, armoede, en wel zijn
Door Mia Sol
Publicatiedatum: 16-11-2022
Om te beginnen enkele citaten uit de troonrede.
“… De onzekerheid groeit; onzekerheid van mensen over de dag van morgen en de verder weg gelegen toekomst. … onderwerpen zijn bepalend voor de manier waarop wij en onze kinderen straks wonen, werken, ondernemen en met elkaar samenleven. …
Niemand kan voorspellen hoe de wereld eruitziet als de kinderen van nu zelf kinderen hebben. Maar het zal anders zijn, want onze huidige manier van leven stuit op economische, sociale en ecologische grenzen. …
Nu (na 77 jaar vrede) is een oorlog dichtbij en wordt de internationale rechtsorde en daarmee onze eigen vrijheid aangevallen. …”
De dag na de dag van de begrafenis van Koningin Elisabeth hebben we Prinsjesdag.
Voor het eerst is Prinses Amalia aanwezig naast haar ouders. Voor het eerst wordt het koffertje met de miljoenennota door een vrouw meegenomen naar de Tweede Kamer.
Koningin Elisabeth was een uniek en bijzonder persoon. Ze vermeed het geven van haar mening. Op deze manier bleef ze een verbindende kracht voor allen. Ze wist dat de rol die haar 70 jaar geleden toeviel betekende dat ze geen vrijheid meer zou hebben:
het koningschap, de UK en het volk waren “groter” dan zij zelf.
Prinses Amalia heeft onlangs extra beveiliging gekregen en kan helaas haar studentenleven niet meer inrichten zoals ze dat voor ogen had bij de start. Dit is een andere vorm van vrijheidsbeperking dan hiervoor bedoeld.
Minister van financiën Sigrid Kaag weet zich op haar ministerie gesteund door een goed ambtelijk apparaat. Ze hoeft niet aan micromanagement te doen, ze zou diplomatiek opereren en ze is altijd respectvol ook naar andersdenkenden. Haar gemoed is gelijkmatig, hetgeen de NRC-editie op Prinsjesdag duidt als weinig enthousiast.
Wat betreft de miljoenennota til ik het effect op armoede eruit. Het energieprijsplafond gaat voor de laagste inkomens het meeste verschil maken aankomende winter. Daarnaast wordt ruim 17 miljard uitgetrokken om de koopkracht te verbeteren: het minimumloon gaat met 10 % omhoog, de huurtoeslag gaat structureel omhoog en de zorgtoeslag wordt eenmalig verhoogd met ruim 412 euro. Het kind gebonden budget gaat omhoog, voor het 3de kind krijgen ouders even veel als voor het 2de kind en voor alleenstaande ouders wordt wat extra gedaan. Kwetsbare huishoudens krijgen een energietoeslag. [Het CPB heeft de effecten van het gas- en energie-prijsplafond nog niet kunnen berekenen maar spreekt van een groot effect op de koopkracht (gemiddeld 190 euro per maand)].
Pakweg 6 weken geleden werd nog berekend dat 1,3 mensen armoedig zouden worden waarvan 300.000 kinderen; nu wordt becijferd dat het zal gaan om 830.000 mensen waarvan 220.000 kinderen. Dat zijn er nog 220.000 te veel.
Kinderen die te maken krijgen met armoede voelen zich onveilig. Velen zijn zich bewust van de stress en de frustraties van hun ouder(s) terwijl ze niets kunnen doen en volkomen afhankelijk zijn van het gezinsverband waar ze opgroeien. Deze kinderen moeten en kunnen alleen maar dingen (na)laten. Ze kunnen bv. niet meer sporten omdat ouders de eindjes niet meer aan elkaar genoopt krijgen, ze kunnen niet meedoen met schoolactiviteiten want de ouderbijdrage is te hoog. Kinderen voelen zich vernederd of beledigd op school omdat de vriendjes lijken te weten hoe het werkelijk is thuis. Hun ouders worden constant overvraagd: die leven in onzekerheid en hebben slapeloze nachten. Hoe lastig is het dan om eigen angst en onzekerheid niet over te dragen op hun jonge kinderen? Hoe lastig is het om hun moedeloosheid niet over te dragen op hun tieners?
Cijfers zijn cijfers. Het is heel goed dat het kabinet alsnog over de brug komt met name voor dit jaar. Hoe eerder hoe beter want implementatie van beleid kost ook nog weer tijd.
Het effect op onze toekomstige generaties is het meest belangrijk.
Het gaat hier om de gezinnen waar gezegd wordt: eerst zien en dan geloven. Waar de teksten en cijfers van Prinsjesdag wel deze ouders bereiken kunnen ze wellicht vandaag weer een sprankje hoop en vertrouwen hebben.