Laat me niet los

Gerecenseerd door: José Konings

Kosmos Uitgevers, maart 2014. Ean: 9789021556291

In dit boek wordt een nieuwe systematische behandelmethode voor het herstellen van relaties beschreven. Het gaat om EFT, Emotionally Focussed Therapy. Dit programma voor relatieherstel is gebaseerd op de hechtingstheorie van de Britse psychiater Bowlby. De auteur is klinisch psycholoog, relatietherapeut en onderzoeker van relaties. Ze maakt in haar boek gebruik van geanonimiseerde compilaties van diverse cliënten en situaties. Na elk van de 10 hoofdstukken worden “experimenten” gegeven. Dit zijn oefeningen waarbij de lezer de theorie persoonlijk kan uitwerken. Haar doel is het delen, geven en verspreiden van liefde, ”dat is het enige wat zinvol is” (pag. .13).

Een eerder uitgegeven boek van dezelfde auteur, “Houd me vast- Zeven gesprekken voor een hechte(re) en veilige relatie”, is een vereenvoudigde versie van EFT voor paren die zichzelf willen helpen.

Commentaar

De mechanismen van hechting worden helder beschreven, met de consequenties hiervan in relaties. Dit geeft een interessante kijk op relatieproblemen en handvaten voor verandering.

Door de manier waarop gefingeerde stellen met hun problematiek worden beschreven is de presentatie voor mij soms te wollig (“André wacht op Cleo die na het eten uit de keuken komt met de koffie”).

De auteur doet ook enkele stellige uitspraken die bij mij vragen oproepen (“Geloof lijkt partners aan te moedigen om te trouwen en om als er problemen komen, hun best te doen om getrouwd te blijven”).

Maar de theorie en de therapie vanuit de hechtingstheorie zijn verfrissend en geven een aanvullende invalshoek bij relatieproblematiek. Ik zie ook een mogelijke toepassing bij het omgaan met samenwerkingsproblemen in bijvoorbeeld maatschappen of HAGRO’s. De belangrijkste conclusie is dat een veilige hechting cruciaal is voor liefde en geluk in het leven. En dat hieraan gewerkt kan worden als deze hechting niet in de jeugd gevormd is.

Boekbeschrijving

Centraal in het boek staat de theorie over hechtingsstijlen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen veilige, angstige en vermijdende hechting. De primaire hechtingsstijl wordt gevormd in de jeugd. De manier waarop we ons hechten als volwassen geliefden is meestal dezelfde als die waarop we dat als kinderen deden aan onze eerste verzorgers. De hechtingsstijlen zijn weliswaar vaak duurzaam maar niet onveranderbaar. Het is mogelijk volgens de auteur om zo nodig een andere strategie te kiezen.

Deze hechtingsstijlen komen nauwkeurig overeen met het zelfbeeld en het beeld dat we van anderen hebben. Bijvoorbeeld angstige mensen hebben de neiging anderen te idealiseren, maar koesteren ernstige twijfels over hun eigen waarde en hun aanvaardbaarheid als partner. Een sterke emotionele binding is een teken van mentale gezondheid. In ideale relaties durven de partners zich tot elkaar te wenden en hun angsten en verlangens kenbaar te maken. Bij veilig gehechte koppels is dit het geval. De auteur beschrijft interacties tussen verschillend gehechte partners. Positieve steun draagt het sterkst bij aan een gezonde relatie. Ze benoemt de i interacties tussen 2 vermijdend gehechte partners als“rampzalig “(pag. .132). Hierbij escaleert een (gezond) conflict naar een tweede fase met negatieve patronen als terugtrekken en eisen ( “protestpolka”, pag. 195). Als beide partners hun emotionele balans kwijtraken en de hechtingspaniek de overhand krijgt, worden woedeaanvallen als reactie en ongevoeligheid als zelfverdediging steeds extremer en dwingender. Ze geeft aan dat de stabiliteit van een relatie niet afhankelijk is van het dichten van grote scheuren, maar van het herstel van de steeds weer optredende kleine spleetjes.

Ze betoogt dat wonden in de relatie zelden ongeneeslijk zijn, zelfs in relaties die al wankelen. Met het AIRM model (Attachment Injury Resolution Model) kunnen hechtingstrauma’s opgelost worden. Hierbij wordt stellen geleerd om elkaar te vergeven en te leren elkaar weer te vertrouwen. In de eerste fasemoeten stellen gas terugnemen om de uit de hand lopende cycli die hechtingspaniek en emotionele uithongering veroorzaken te stoppen. Vervolgens moeten partners die vol zitten met verwijten het aandurven om vanuit een kwetsbare positie te vragen wat ze nodig hebben. De auteur noemt dit “Houd- me- vast gesprekken”.Het gaat om het starten van een nieuwe, positieve, verbindingscyclus.

Bij de oefeningen (experimenten) wordt de lezer uitgenodigd vragen te beantwoorden over eigen gedrag, en aangemoedigd in de praktijk stapjes te zette. Bijvoorbeeld een gesprek aangaan met iemand die je vertrouwt en die je een kleine kwetsuur heeft toegebracht.

Verspreid door het boek past de auteur de hechtingstheorie summier toe op verschillende aspecten van het leven. Met betrekking tot seks is ze verontrust over de overvloed aan porno omdat dit vermijdende mannen en angstige vrouwen creëert. Met betrekking tot lichaamsbeleving beschrijft ze hoe cosmetische chirurgie tamelijk vaak voorkomt bij angstig gehechte vrouwen. Bij leiderschap schieten angstig gehechte leiders volgens de auteur tekort in leidinggeven in taakgerichte situaties. Vermijdend gehechte leiders kunnen niet goed met emotiegerichte taken omgaan waardoor zelfs veilig gehechte mensen zich nerveus en gedeprimeerd kunnen voelen bij deze leider.